Nazywany też śnieżnym lampartem lub śnieżną panterą. W języku angielskim mówi się też na nie ghosts of the mountains, czyli duchy gór.

Wygląd

Gęste futro, które pokrywa nawet łapy tego pięknego kota, chroni go przed zimnem i górskim podłożem. Kolor sierści waha się między biało-siwym, a brązowo-siwym. Występują na nim dobrze widoczne kropki i rozety w kolorze szarym lub czarnym. Zimą futro rośnie dłuższe, sięgające nawet 12 centymetrów.
Irbis śnieżny ma okrągłe, szeroko rozstawione uszy. Jego oczy są koloru zielonego lub siwego, z okrągłymi źrenicami. Ma wyraźnie dłuższe tylne łapy, dzięki którym uzyskał tytuł najlepszego skoczka wśród kotów. Jego rekord to skok na 15 metrów w dal. Szerokie przednie łapy zapewniają mu łagodne lądowanie na stromych zboczach i swobodne poruszanie się po grubym śniegu.
Bardzo długi ogon, który stanowi 75-90% długości jego ciała, przydaje się kotu do korygowania toru lotu podczas długich skoków. Irbis wykorzystuje też jego puchatość do osłaniania się od mroźnego wiatru.

Zachowanie

Śnieżne pantery są najbardziej aktywne o świcie i zmierzchu. Ich terytoria znacznie różnią się wielkością, w zależności od gęstości występowania zwierzyny. Głównie polują na dzikie owce, kozy i jelenie, ale nie pogardzą też mniejszą zwierzyną jak świstak czy zając.
Mimo samotniczego trybu życia są przyjacielskie w stosunku do innych przedstawicieli swojego gatunku. Dla ludzi również są łagodne i nie przejawiają agresji. Samice samotnie wychowują młode, które rodzą się w osłoniętych jaskiniach, na posłaniu z mchu i futra matki. Kociaki mają ciemniejsze futro niż ich rodzice, bo za młodu nie wychylają się z cienistej kryjówki.
Irbisy są najbliżej spokrewnione z tygrysami, mimo znacznych różnic w wyglądzie, gdyż mają wspólnego przodka. Jednym z podobieństw tych dwóch gatunków jest ten sam, wyjątkowy wśród kotów, przyjacielski dźwięk, który wydają na przywitanie.

Zagrożenia

Można je spotkać w górach Azji Środkowej i w Himalajach. Występują prawdopodobnie na terytorium o powierzchni 1 208 257 km2, więc gęstość populacji można oszacować na 0,002/km2. Wysokogórskie tereny, które sobie upodobał, są bardzo słabo dostępne dla człowieka i przez to koty są bardzo mało znane. Irbisy lubią bardzo zimny i suchy klimat z rzadką roślinnością.
Pantery śnieżne są pod ochroną, ale ich populacja spada. Największym zagrożeniem dla ich przetrwania są nielegalne polowania. Kłusownicy polują na same koty, ale też na ich zdobycz, utrudniając im przetrwanie. Przemysł górniczy niszczy góry, w których mieszkają, a pozostałe tereny zabierają im hodowcy zwierząt gospodarskich. Duże znaczenie dla przetrwania kotów ma także ocieplający się klimat, wpływający na otoczenie irbisów śnieżnych. Pantery śnieżne są na szczycie łańcucha pokarmowego w swoim środowisku, więc ich przetrwanie jest bardzo istotne dla zdrowia tego ekosystemu.

Autor: Małgorzata Banaszkiewicz